दुई ठूला युद्धसहितका यी चुनौती कसरी पार लगाउलान् ट्रम्पले ?

वासिङ्टन । डोनाल्ड ट्रम्प अमेरिकाको ४७ औँ राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएका छन् । २७९ इलेक्टोरल कजेल भोटसहित उनले दोस्रो कार्यकाल राष्ट्रपति पद पक्का गरेका हुन् ।

उनीसँग प्रतिस्पर्धा गरेकी डेमोक्रेटिक उम्मेदवार कमला ह्यारिसले २१९ इलेक्टोरल कलेज भोट ल्याउन सकेकी छन् । उनी अमेरिकाकी वर्तमान उपराष्ट्रपतिसमेत हुन् ।

पहिलो कार्यकालमा उत्तर कोरियाली शासक किम जोङ उनसँग समेत सम्वाद गर्न भ्याएका ट्रम्पसामु अहिले जारी दुई ठूला युद्ध रोक्नुपर्ने मुख्य चुनौती छ ।

उनले चुनावी अभियानका क्रममा पनि रुस र युक्रेनबीच दुई वर्षदेखि जारी युद्ध अन्त्य गर्ने बताएका थिए । उनी अब यो युद्धलाई कसरी टुंग्याउने दिशामा काम गर्छन् प्रतिक्षाको विषय बनेको छ ।

रोचक त के छ भने सन् २०२२ फेब्रुअरी २४ देखि निरन्तर युद्ध चलिरहेको छ । उता मध्यपूर्वमा हमास र इजरायलबीच अक्टोबर ७, २०२३ देखि जारी युद्धले भीषण रुप लिइरहेको । यो युद्धमा अहिलेसम्म प्यालेस्टाइनको विद्रोही समूह हमास, लेबनानको लडाकु समूह हिजबुल्लाह, यमनको हुती र इरान पनि जोडिएका छन् ।

तर रोचक के छ भने यी दुवै युद्ध सुरु हुँदा ट्रम्प राष्ट्रपति पदमा थिएनन् । सन् २०१६ देखि २०२० सम्म पहिलो कार्यकाल राष्ट्रपतिका रुपमा ट्रम्पले काम गर्दा संसारमा कहीँ पनि ठूला युद्ध भएनन्। अमेरिकाले पनि कतै आक्रमण गरेन ।

तर उनलाई सन् २०२० मा जो बाइडेनले हराएर सत्ता सम्हालेपछि विश्व अहिले तेस्रो विश्वयुद्धको संघारमा छ । अब ट्रम्पसामु आफू सत्ताबाहिर हुँदा सुरु भएका संसारका दुई ठूला लडाइँलाई पूर्णविराम दिनुपर्ने चुनौती ट्रम्पलाई आइपरेको छ ।

रूस-युक्रेन संघर्ष र इजरायलको मध्य पूर्वमा आक्रमणलाई रोक्न सकेमा ट्रम्पको चुनावी वाचा पनि पूरा हुनेछ । अर्कातिर उत्तर कोरियाको परमाणु र ब्यालिस्टिक मिसाइल कार्यक्रमले पनि अमेरिकाको चिन्ता बढाएको छ । उत्तर कोरियाले अमेरिकासम्म प्रहार गर्न सक्ने अन्तर महादेशीय ब्यालिस्टिक मिसाइल बनाइसकेको छ।

डोनाल्ड ट्रम्प यी ठूला मुद्दासँग कसरी सामनाका लागि तयार हुन्छन्, उनको दोस्रो कार्यकालको परीक्षा पनि यसैबाट हुनेछ । आगामी जनवरीमा सत्ता सम्हालेपछि ट्रम्पले चाल्ने सम्भावित कदमले पनि विश्वराजनीतिको दिशा र दशा प्रष्ट पार्नेछ ।

यदि ट्रम्पले रसियन राष्ट्रपति भ्लादिभिर पुटिनलाई युक्रेनसँगको संघर्ष समाप्त गर्ने दिशामा सम्झौता गराउन सके भने उनको सफलताको सुरुवात यहीँबाट हुनेछ ।

विश्वराजनीतिले ट्रम्प फेरि किम जोङ उनलाई वार्ताको टेबलमा ल्याउन सक्ने नसक्ने कुरालाई पनि नियालिरहेको छ । उता ताइवानलाई लिएर ट्रम्पले चाल्ने सम्भावित कदम पनि विश्वका लागि बहुप्रतिक्षित भएको छ ।

यस्तो छ रसियाको प्रतिक्रिया ?

उता युक्रेनसँग युद्ध लडिरहेको क्रेमलिनले डोनाल्ड ट्रम्पको चुनावी जीतले तनावपूर्ण अमेरिका-रूस सम्बन्धमा पार्ने कुनै पनि प्रभावलाई तत्काल अस्वीकार गरेको छ ।

बुधवार पत्रकारहरूसँग कुरा गर्दै प्रवक्ता दिमित्री पेस्कोभले अमेरिकासँगको सम्बन्ध योभन्दा बिग्रिने अवस्था नरहेको टिप्पणी गरेका छन् । उनले रिपब्लिकन उम्मेदवारको जितपछि अमेरिकी सञ्चारमाध्यममा प्रतिक्रिया दिँदै भनेका छन्, ‘अब यो भन्दा तल झर्ने गरी सम्बन्ध बिग्रन असम्भव छ । उनीहरू इतिहासकै सबैभन्दा तल्लो बिन्दुमा छन् ।’

रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले ट्रम्पलाई विजयमा औपचारिक रूपमा बधाई दिने विषयमा पनि पेस्कोभले यसबारे आफूलाई थाहा नभएको बताए । उनले थपे, ‘हामी एक शत्रु देशकाबारे कुरा गर्दैछौँ । अप्रत्यक्ष रूपमा अमेरिका हामीविरुद्धको युद्धमा संलग्न छ।’

पेस्कोभले रसियाले अमेरिकी चुनावलाई उसको आन्तरिक मामिलाका रूपमा हेरेको बताए । उनले आधिकारिक नतिजाहरू पुष्टि नभएसम्म र ट्रम्पले जनवरीमा औपचारिक रूपमा पदभार ग्रहण नगरेसम्म कुनै पनि महत्त्वपूर्ण टिप्पणीहरू क्रेमलिनले नगर्ने पनि बताएका छन् ।

क्रेमलिनका प्रवक्ता दिमित्री पेस्कोभले ट्रम्पले चुनावी अभियानका क्रममा युक्रेन युद्ध समाप्त गर्नेगरी केही महत्वपूर्ण वक्तव्य दिएको स्मरण गराए । रसियाले चुनावी अभियानका क्रममा ट्रम्पले गरेको घोषणाअनुसार युद्ध रोक्ने दिशामा काम हुने नहुने प्रतिक्षा गर्नुपर्ने पनि जनाएको छ ।